5 tips hoe je om kunt gaan met conflicten op de werkvloer

Conflicthantering is een skill die je kunt trainen. 

Er is geen standaardoplossing voor een conflict, en elk individu reageert anders op een meningsverschil. Natuurlijk is bemiddeling een van de meest effectieve manieren om een conflict tussen individuen te beheersen en op te lossen, maar helaas lukt dat niet altijd – soms met vervelende gevolgen. Wat kun je dus doen om de escalatie van conflicten op de werkvloer te vermijden? En wat zijn de meest voorkomende fouten? We bespreken ze een voor een.  

1. Houd het hoofd koel 

Je zit midden in een conflict. Je bent boos en je emoties nemen de overhand. Je weet niet goed hoe te handelen of wat te zeggen zonder de persoon voor je te beledigen. Vergis je niet, we hebben het allemaal weleens meegemaakt. Het is niet altijd makkelijk om je gevoelens onder controle te houden; vooral als het onderwerp je aan het hart gaat, of wat je persoonlijk hebt meegemaakt.  

Het klinkt misschien vreemd, maar je kunt een time-out voorstellen: het gesprek even in de ijskast zetten, om er op een later moment op terug te komen. De meeste problemen gaan niet vanzelf weg en moeten echt worden opgelost, maar sterke emoties kunnen obstakels vormen die jou en je collega's in de weg staan. En ze helpen meestal ook niet wanneer mensen op zoek zijn naar een oplossing. Houd het hoofd dus koel, parkeer je gevoelens tijdelijk even en kom later terug op de kwestie – wanneer iedereen weer cool as ice is. 

2. De juiste instelling 

Wanneer we nadenken over conflicten, kwalificeren we ze meestal als een negatieve ervaring. Maar dat hoeft helemaal niet. Het hangt allemaal af van je instelling op het moment dat je in gesprek gaat. Een mooi voorbeeld om dit te illustreren: in 1968 voerden de psychologen Robert Rosenthal en Leonore Jacobsen een experiment uit onder kinderen op de basisschool. De leerlingen vulden een IQ-test in, waarna de onderzoekers expres de verkeerde uitslagen aan de leraren doorgaven, en hen vertelden dat deze leerlingen een extreem hoog potentieel hadden. Wat denk je dat er gebeurde? Onbewust behandelden de leraren deze ‘getalenteerde’ leerlingen anders. Zo’n zes maanden later kwamen de onderzoekers terug voor een nieuwe IQ-test. De uitslag? Het IQ van de leerlingen met het vermeende hoge potentieel was toegenomen!  

Het onderzoek werd 54 jaar geleden uitgevoerd, maar de conclusie blijft hetzelfde: als je een positief etiket op iemand of een situatie plakt, neem je automatisch een positievere houding aan ten opzichte van die persoon/situatie. Hetzelfde geldt voor een conflictsituatie. Als je aanneemt dat de uitkomst negatief zal zijn, is de kans op een mislukking groter. Na afloop, terugkijkend op de interactie, zeg je tegen jezelf: zie je nou wel. En zo bevestig je die instelling nog sterker.  

In plaats daarvan is het verstandig om te kiezen voor een positievere insteek. Zie het conflict als een kans om problemen op te lossen, om te groeien en van elkaar te leren. 

3. Geef de ander niet de schuld

Het is makkelijk om iemand anders de schuld te geven, maar kijk je ook goed naar jezelf? Hoe ga jij om met conflicten? Wat is jouw communicatiestijl? Wat zijn jouw triggers, en waarom reageer je zoals je reageert? Als je jezelf kent en weet welke kant van je persoonlijkheid het overneemt tijdens een conflict, heb je een betere kans om het conflict op te lossen.  

Het is een natuurlijk verdedigingsmechanisme om een ander de schild te geven. Mensen geven nu eenmaal niet graag schuld toe; het is niet makkelijk om de verantwoordelijkheid te nemen voor iets wat je hebt gezegd of gedaan. Hoe kun je dit gedrag dan vermijden?  

Denk eens goed na over jezelf. Zie je een patroon? Is er ooit iets gebeurd waardoor je je op deze manier gedraagt? Of heeft het misschien te maken met iets in jezelf waar je niet erg blij mee bent? We twijfelen allemaal aan onszelf en in een verhitte discussie kun je je snel gekwetst voelen. Probeer je bewust te worden van je triggers en waarom je ze hebt, zodat je een conflict eerder in de kiem kunt smoren. 

4. Verplaats jezelf in de ander

Veel conflicten ontstaan doordat de behoeften of verlangen van de ander niet goed worden begrepen. Als voorbeeld kijken we naar een peuter die graag de wereld wil verkennen. Het kind leunt over de balkonreling om de omgeving te bekijken. Als ouder wil je voorkomen dat je kind valt – en daar zien we meteen hoe twee behoeften met elkaar botsen, wat leidt tot een conflict.

Nu zal je op je werk niet snel een conflict hebben over een collega die te dicht bij de balkonreling staat, maar de zojuist geleerde les heeft ook daar zeker waarde. Naast botsende behoeften, is het ook goed om je bewust te zijn van tegenstrijdige belangen. Wat is het belang voor jou en hoe zit dat met die ander? Een gewenste oplossing ontstaat nooit spontaan. Alleen wanneer je de behoeften en belangen van beide partijen scherp hebt, kun je op zoek naar een win-winsituatie. 

5. Doorbreek het taboe 

Soms moeten taboes doorbroken worden. Het komt bijna in elke organisatie voor: dat ene onderwerp waarover niet wordt gesproken. Volgens Adar Cohen, expert in conflicthantering, zijn veel organisaties één gesprek verwijderd van de oplossing voor hun interne probleem. Dus waarom begin niemand erover? Simpel: het zit het in onze aard om conflicten te vermijden. Misschien ben je wel bang dat een gesprek dingen alleen maar erger maakt. Maar conflicten kun je niet zomaar wegdenken. En zelfs als dat wel kon, zou het niet veel helpen. Leer je medewerkers om zich uit te spreken over hun problemen. Dit zorgt voor meer creativiteit. Bovendien kun je zo ook innovatieve ideeën of inzichten in knelpunten in de organisatie ontgrendelen.  

Het is niet makkelijk om een conflict op te lossen. Misschien heb je wel wat steun nodig om je op weg te helpen. Gelukkig hebben we enkele taboedoorbrekende trainingen die je kunnen helpen!