Aan de slag met teamontwikkeling: zo deed Schipper Groep dit

Match met HR-visie.

Schipper Groep maakt sinds 2014 gebruik van GoodHabitz’ online trainingen en voegde daar in 2022 ook online assessments aan toe. We maken kennis met Anita Vermunt-In ‘t Veld, HR-adviseur bij Schipper Groep. “Bij het maken van plannen voor het nieuwe jaar, kijken we bij Schipper Groep telkens opnieuw welke (nieuwe) projecten passen bij de huidige HR-visie”, vertelt Anita. “Diversiteit is één van de thema’s binnen de HR-visie. We zijn er namelijk van overtuigd dat diversiteit in teams bijdraagt aan het succes ervan. Het project teamontwikkeling werd verder uitgewerkt met als doel om sterke teams te ontwikkelen die uitblinken in samenwerking, in verbinding staan met elkaar en effectief zijn door meer inzicht in elkaars krachten. De pilot in 2022 was een succes en gaf een breed draagvlak om in 2023 het project binnen de hele organisatie verder uit te rollen.”

Laten we eerst verder kennismaken met Schipper Groep. De groep, bestaande uit de bedrijven Schipper Accountants, Sigma Personeelsdiensten en Groenewegen & Lukaart, telt zo’n 350 medewerkers. In alle kantoren wordt full-service financiële dienstverlening aangeboden aan met name ’t mkb. Anita vertelt: “Wij ontzorgen, ondersteunen en bieden klanten inzicht zodat zij kunnen ondernemen met vertrouwen, waarbij wij als sparringpartner, adviseur en vertrouwenspersoon naast de ondernemer staan. Persoonlijk contact, een informele sfeer en een duurzame relatie staan bij ons hoog in het vaandel.”

Focus op diversiteit binnen het team.

Schipper Groep besteedt binnen het project teamontwikkeling veel aandacht aan de diversiteit van het team. Anita: “Ons motto is om gelijke kansen te creëren binnen onze organisatie en iedereen de ruimte te geven om zichzelf te zijn om zo de beste versie van zichzelf te worden. Ook effectiviteit binnen teams is van belang om het beste resultaat te kunnen behalen. Daarbij is het belangrijk om je af te vragen: Wanneer ben je eigenlijk een goed team? En welke eigenschappen zijn nodig om een succesvol team te kunnen zijn? Dat zijn wij verder gaan uitdiepen in dit project.” Zo werd er gestart met ‘Team op KOERS’. ‘KOERS’ refereert naar de gelijknamige gesprekkencyclus waar Schipper Groep mee werkt en staat voor Kernwaarden, Ontwikkeling, Expertise, Reflectie en Samen.

Het traject heeft een looptijd van een jaar en bestaat uit meerdere teamsessies van ongeveer drie uur waarbij het team samenkomt. Tussen de sessies wordt de aandacht voor het traject behouden door korte intervisies met de teams. Deze intervisies, die één tot anderhalf uur duren, zijn bedoeld om de verdieping op te zoeken en borduren voort op de uitkomsten van de teamsessie. Om ervoor te zorgen dat medewerkers van Schipper Groep voorbereid naar alle sessies komen, ontvangen zij elke keer zo’n 2 tot 3 weken van tevoren een mail met informatie over het thema en eventuele instructies, zoals het invullen van een vragenlijst of het maken van een GoodHabitz assessment.

Starten met bewustwording.

De allereerste sessie heeft als thema ‘Bewustwording van het teamprofiel’. Het doel van deze sessie is dan ook om het teamprofiel in kaart te brengen met behulp van het Communicatiestijl assessment van GoodHabitz en om met de teamleden in gesprek te gaan over krachten, valkuilen en ontwikkelkansen.

Anita vertelt: “Het in kaart brengen van het teamprofiel op basis van voorkeursgedrag via de DISC-methode uit het assessment levert waardevolle inzichten op. Het creëert bewustwording van eigen gedragsvoorkeuren en hoe die zich verhouden ten opzichte van andere teamleden. Ieder gedragsprofiel heeft eigen sterke eigenschappen die elkaar mooi kunnen aanvullen. Het teamprofiel brengt bijvoorbeeld in kaart of een team meer procesgericht of meer resultaatgericht te werk gaat.”

Tijdens deze teamsessie worden medewerkers gevraagd om van elkaar in te schatten welke communicatiestijl andere teamleden hebben. “Het teamprofiel vertelt ons veel over de sterktes van dit team, maar ook waar eventuele risico’s liggen en naar welke ontwikkelkansen we moeten kijken. Hier hebben we het tijdens deze teamsessie dan ook uitvoerig over”, vertelt Anita.

Meer diepgang tijdens intervisies.  

Tussen de verschillende teamsessies in worden er intervisies georganiseerd voor meer diepgang. De teamsessie wordt afgesloten met een verdiepende opdracht, die vervolgens als voorbereiding dient op de intervisie. Op die manier wordt er tijdens de intervisies voortgeborduurd op wat er in de voorgaande teamsessie is besproken. Zo wordt na de eerste teamsessie bijvoorbeeld de verdieping opgezocht door nader in te gaan op elkaars krachten en valkuilen. Ook worden casussen uit de praktijk besproken, bijvoorbeeld: ‘Waar loop je tegenaan als het gaat om gedrag en hoe gaan anderen hiermee om?’ 

Inzoomen op teamrollen.

Tijdens Teamsessie 2 staat teamrollen, communicatie en effectieve samenwerking centraal. Voor deze sessie worden werknemers gevraagd om het GoodHabitz Teamrollen assessment te maken, en ook nu de resultaten van tevoren niet met elkaar te delen. “Tijdens deze tweede sessie maken we gebruik van het GoodHabitz teamrollenspel. Collega’s leren in spelvorm op een laagdrempelige en interactieve manier meer over alle verschillende teamrollen en hoe deze elkaar aan kunnen vullen. Is iemand bijvoorbeeld sterk in detailgericht en gestructureerd te werk gaan of liggen diens krachten meer bij improvisatie en creativiteit? Verder gaan we tijdens deze sessie in op META communicatie, communiceren over de communicatie. We bespreken wat effectief communiceren is en hoe het team hierin verder kan ontwikkelen”, vertelt Anita.

Na deze teamsessie is er inzicht in waar het team staat. Vervolgens worden in de tweede intervisie, als voorbereiding op teamsessie 3, de teamwaarden bepaald. Schipper Groep heeft vier kernwaarden: Verbinden, Vakmanschap, Vooruitgang en Vrijheid. “We gaan met elkaar in gesprek wat deze waarden betekenen voor de teamleden en of zij, aanvullend op de organisatiewaarden nog eigen teamwaarden hebben die voor het team typerend zijn”, aldus Anita.

Concretiseren in een teamplan.

Op dit moment zijn alle teams inmiddels gestart met het traject en een aantal teams hebben binnenkort de derde teamsessie, waarin wordt gefocust op hoe lessen uit de vorige sessies concreet worden gemaakt in teamafspraken. Anita: “In deze teamsessie zijn we op het punt dat er bewustwording is gecreëerd, maar uiteindelijk moet het ook ergens toe leiden. Daarom wordt er tijdens Teamsessie 3 gestuurd op teamafspraken op basis van gedrag: welk gedrag hoort er bij de waarden die het team belangrijk vindt en hoe gaan we daarmee om? Ook betrekken we de teamdoelstellingen erbij, bespreken we met elkaar welk gedrag ertoe geleid heeft dat doelstellingen wel of niet behaald zijn, en ook kijken we naar wat we willen behouden en waar we afscheid van willen nemen”.

Draagvlak bij management essentieel voor succes.

Anita heeft gemerkt dat het succes van een traject als deze voor een groot gedeelte afhangt van draagvlak. “Is er geen draagvlak, dan zal de uitvoering van het traject moeizaam verlopen”, vertelt ze. “Gelukkig werd er bij ons overwegend positief gereageerd op dit initiatief. Daarom gaan we er in 2024 wederom mee aan de slag, want teamontwikkeling kent geen concreet begin of eind, het is een continu proces. Een team blijft veranderen: er komen nieuwe collega’s bij, soms gaan er collega’s weg en ook kunnen er onverwachte impactvolle gebeurtenissen plaatsvinden, zoals een herstructurering of een conflict. Dat doet iets met de dynamiek binnen een team. Daarom moet je op continue basis blijven werken aan dit thema.”

Anita benadrukt verder dat het ook belangrijk is om het gewoon te benoemen als er weerstand is. “Hoe enthousiast de meeste mensen ook waren, er zijn altijd collega’s die wat meer sceptisch zijn. En dat mag er zijn, dat houdt je scherp. Het is daarbij belangrijk om altijd het gesprek met elkaar aan te gaan om te achterhalen waar die houding vandaan komt. Zonder motivatie en commitment heeft het geen zin om in een team te starten met dit traject.”

Reacties die Anita uit de organisatie kreeg, is dat na de start van dit traject men een minder hoge drempel ervaart om een collega op te zoeken, ook collega’s waar niet op dagelijkse basis mee wordt samengewerkt. “Sommige teams of personen zijn meer gesloten bij de start van het traject. Het is dan alleen al mooi om te zien dat zij een stuk meer open worden naar elkaar naar aanleiding van dit traject”, vertelt Anita. Zo kreeg Anita van collega Marieke Pop, Teamleider Accountancy, de volgende feedback: “De teamsessies zorgen ervoor dat we als team verder komen en samen nadenken over onze kernwaarden en punten die we belangrijk vinden in het team. We zien dat mensen die dat eerst lastig vonden zich nu wat meer proberen te uiten en dat er meer samenhang komt tussen onze collega’s. Het mooie aan deze sessies is dat we samen sterker worden en de verbinding vinden.”

Volgende stap? Leiderschap op KOERS.

De volgende stap? Een nieuw traject: Leiderschap op KOERS, dat aanvullend is op het traject Team op KOERS. Voor dit jaar is het thema ‘leiderschap’ extra hoog op de agenda gezet. Schipper Groep vindt het namelijk belangrijk dat medewerkers de mogelijkheid krijgen om te groeien, zowel op vakgebied, maar juist ook op persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. “Zo blijven we werken aan ons doel om onze medewerkers te helpen om de beste versie van zichzelf te worden. We kijken uit om ook met dit mooie traject aan de slag te gaan en hier wederom het leeraanbod van GoodHabitz in te integreren”, aldus Anita.