Inclusief leiderschap:
zes kenmerken om te ontwikkelen
Wat maakt dat jij je betrokken voelt bij een organisatie? Je denkt waarschijnlijk aan een eerlijke behandeling en waardering, dat heerlijke gevoel van verbondenheid en de openheid in communicatie met collega’s. Dit klopt allemaal, maar onderzoek* toont aan dat inclusiviteit vooral te danken is aan het type leiderschap. Dus, laten we samen duiken in de wereld van inclusief leiderschap en ontdekken hoe jij deze essentiële eigenschappen in jouw organisatie integreert!
Leiderschap is cruciaal om inclusiviteit te stimuleren binnen je bedrijf. Wat leiders zeggen en doen, beïnvloedt maar liefst 70% van het gevoel van betrokkenheid bij medewerkers!* En dat is cruciaal, want als mensen zich betrokken voelen, voelen ze zich vrijer om hun mening te delen, een extra stap te zetten en effectief samen te werken. Dit alles leidt tot betere prestaties. Hoewel sommige aspecten van leiderschap tijdloos zijn, zoals richting geven en anderen beïnvloeden, zijn er specifieke skills die onmisbaar zijn voor inclusief leiderschap. Een onderzoek van Deloitte heeft zes van deze gouden eigenschappen op een rijtje gezet. We bespreken ze één voor één:
Een diverse en inclusieve bedrijfscultuur opbouwen, waar mensen echt kunnen bloeien, vereist toewijding vanuit het leiderschap. Dit is niet alleen omdat het een proces is dat blijft evolueren, maar vooral omdat het leiderschap de toon zet voor de hele organisatiecultuur. Inclusieve leiders spreken zich duidelijk uit en zijn een rolmodel.
Inclusieve leiders zetten zich in voor diversiteit en inclusie, omdat deze doelen passen bij hun persoonlijke waarden en omdat ze geloven in de kracht van diversiteit. Ze zien D&I als een zakelijke prioriteit en nemen persoonlijke verantwoordelijkheid voor de resultaten van hun acties, zoals het toewijzen van middelen om D&I op de werkvloer te verbeteren.
Maar hun betrokkenheid reikt verder dan de zakelijke voordelen. Op persoonlijk niveau geloven ze dat het creëren van een inclusieve cultuur bij henzelf begint, wat verklaart waarom ze een sterk gevoel van persoonlijke verantwoordelijkheid voor verandering hebben. Iets wat ook duidelijk zichtbaar is in hun gedrag. Inclusieve leiders behandelen elk teamlid met respect, begrijpen hun unieke eigenschappen en zorgen ervoor dat iedereen zich onderdeel voelt van de organisatie.
Hanan Challouki, expert in inclusieve communicatie, vertelt je in de video dat het moed vergt om een inclusieve leider te zijn. Dappere leiders durven hun stem te verheffen en lastige keuzes te maken. Ze dagen de gevestigde orde uit en spreken anderen aan op niet-inclusief gedrag. Ja, dat maakt ze kwetsbaar, want de confrontatie aangaan en verandering stimuleren, zorgt vaak voor cynisme, weerstand en uitdagingen.
Inclusief leiderschap vraagt daarom niet alleen moed, maar ook nederigheid. Als inclusieve leider praat je open over jezelf en stel je je eigen beperkingen op een heel persoonlijke manier bloot. Je ontwijkt de uitdaging van imperfectie niet. Integendeel, inclusieve leiders omarmen nederigheid. Ze deinzen er niet voor terug om toe te geven dat ze niet alles weten en erkennen fouten, altijd op zoek naar hulp van anderen om samen vooruit te komen.
Voor inclusieve leiders is culturele intelligentie niet zomaar het hebben van een mentale kaart van verschillende culturen. Het gaat over effectief samenwerken met mensen van diverse achtergronden, vertrouwen hebben in het leiden van interculturele teams en bekwaam zijn in het gebruiken van zowel verbale als non-verbale communicatie in een multiculturele setting.
Dus, inclusieve leiders zijn zelfverzekerd en vaardig in interculturele interacties. Ze tonen actief interesse in andere culturen en begrijpen tegelijkertijd hoe hun eigen culturele achtergrond hun wereldbeeld beïnvloedt. Ze zijn zich ook bewust van hoe culturele stereotypen hun verwachtingen van anderen kunnen kleuren. En terwijl ze erkennen dat begrip van culturele overeenkomsten en verschillen essentieel is, streven inclusieve leiders ernaar hun culturele begrip te verdiepen en te leren van de ervaringen die ze opdoen in onbekende omgevingen. Immers, niet iedereen ziet de wereld door dezelfde culturele bril.
Kennis is macht, maar let op: vooroordelen zijn de achilleshiel van elke leider en kunnen leiden tot oneerlijke beslissingen. Daarom zijn inclusieve leiders altijd op hun hoede voor persoonlijke en organisatorische blinde vlekken. Ze kennen hun eigen vooroordelen en handelen vanuit een sterk zelfbewustzijn. Ook al heb je nog zulke goede intenties, het is cruciaal om te erkennen dat we allemaal onbewuste vooroordelen hebben. Inclusieve leiders proberen deze vooroordelen te verzachten door slim beleid, doordachte processen en duidelijke structuren. En nee, 'fair play' betekent niet altijd dat iedereen precies hetzelfde krijgt. Het gaat erom dat iedereen de kans krijgt om het beste uit zichzelf te halen, wat voor iedereen iets anders kan betekenen.
Met een flinke dosis nieuwsgierigheid ontstaan er nieuwe ideeën en leer je constant bij. Precies wat je van een inclusieve leider mag verwachten! Zo’n leider staat open voor nieuwe perspectieven en snapt dat je de wereld pas echt begrijpt als je ook de mening van anderen serieus neemt. Ze kennen hun eigen beperkingen (beschreven in punt twee) en zijn altijd in voor frisse inzichten die het plaatje compleet maken. Nieuwsgierige vragen stellen en actief luisteren, zonder direct te oordelen, zijn cruciale vaardigheden voor elke leider.
Deze openheid is kenmerkend voor inclusief gedrag, omdat het gewicht geeft aan diverse inzichten. Nieuwsgierigheid bouwt bruggen, bevordert empathie en perspectiefneming én helpt om vooroordelen te verminderen door een rijkere uitwisseling van ideeën.
Hanan heeft als inclusieve communicatie-expert een paar praktische tips om de nieuwsgierigheid van je leiderschap te boosten:
Heb je je ooit afgevraagd hoe samenwerking echt werkt? Nou, het draait allemaal om teamwork. Niet zomaar het delen van taken, maar echt bouwen op elkaars ideeën en krachten. Samen kom je verder dan alleen, vooral als je iets nieuws wilt creëren of een knap lastig probleem wilt kraken. Maar, samenwerken krijgt pas echt betekenis met inclusief leiderschap. Dat betekent een sfeer scheppen waar jij je gewaardeerd voelt en waar jouw inbreng telt. Veiligheid en openheid staan voorop; alleen dan kun je echt je unieke perspectief delen.
Het is natuurlijk veel makkelijker om samen te werken met mensen die op je lijken. De echte uitdaging? Verbinding maken met mensen uit alle hoeken van de samenleving. Dat is waar inclusieve leiders schitteren. Ze geven jou en je team de ruimte om zelf te ontdekken en te groeien. Ze moedigen je aan om actief deel te nemen aan beslissingen die jouw werk raken en houden je verantwoordelijk voor wat je kunt beïnvloeden. Zo bouwen ze aan een omgeving waar divers denken bloeit. Want laten we eerlijk zijn: een divers team is veel meer dan gewoon de som der delen.
Zat je mee te tellen? Dan heb je vast al een paar kenmerken van inclusieve communicatie opgemerkt. Maar er ontbreekt er nog eentje, en die is niet te missen: communicatie zelf. "Communicatie is key," zoals Hanan het stelt in onze podcast. Hoe bereik je als leider iedereen, van elke laag van de bevolking, met al hun verschillende achtergronden?
Communicatie is de basis van begrip, empathie en natuurlijk samenwerking. Goede communicatie zorgt ervoor dat alle perspectieven gehoord en gewaardeerd worden. Het is dé manier om iedereen te betrekken bij de beslissingen die ertoe doen. Inclusieve leiders luisteren écht en zoeken actief naar diverse inzichten, wetend dat inclusiviteit om constante dialoog en begrip vraagt. Uiteindelijk helpt communicatie om een sterke verbondenheid binnen het team te kweken, wat leidt tot een rechtvaardigere en inclusievere werkcultuur. En zeg nou zelf, dat is toch waar inclusief leiderschap om draait!
Bronnen:
*Harvard Business Review
Wil je naar de volledige aflevering luisteren?
Ontdek meer inzichten, tips en trucs van Hanan Challouki in onze podcastaflevering 'Learning the language of inclusion and diversity'.